Kebudayaan_Nyadran

NYADRAN

Tradisi Jawa pancen apik,  nduweni ngelmu sing menehi pepeling marang anak utawa putu supaya ngerti marang leluhur. Anak dikekudhang supaya ngerti bapa biyung sing ngukir jiwa ragane. Sabanjure digulawenthah supaya ngerti marang mula bukane wiwit mbah, mbah buyut, lan sapendhuwure.

Acara nyadran iku kaitane karo adat lan istiadat Jawa. Apa maneh yen masarakat gelem ngrembakakake, adat istiadat sing ana iku bakal dadi salah sijine wisata budaya sing adi luhung. Tradisi kasebut nganti saiki isih ditindakake dening masarakat Jawa.

Tradisi nyadran yaiku pesta rakyat sing awujud rasa sukure masarakat marang Gusti Allah amarga bumi iki bisa dadi sumbere urip.

Tradisi nyadran tumrap wong jawa dianggep wigati banget.
Umume ditindakake ing sasi ruwah. Tradisi nyadran ora bisa pisah karo kembang utawa sekar. Mulane yen nyekar para leluhur nganggo uba rampe kembang (mawar, kenanga, mlati, telasih lan liya-liyane). Ing sasi ruwah iki akeh pepundhen kang disowani lan diresiki. Nyadran tumrap wong Jawa dianggep wigati, amarga ana bab kang sambung karo tradisi spiritual.

Kebudayaan_Blangkon Apik-apik Wae Kok

BLANGKON APIK-APIK WAE KOK

Blangkon kelebu salah sijining topi kang kudu dilestarikake. Senajan akeh wong ngomong yen blangkon kuwi ndeso, nanging tetep esih akeh wong sing seneng marang tutup sirah kuwi. Blangkon kuwi wujude kaya topi sing kagawe saka batik utawa lurik.

Ing klambi-klambi tradhisional, sebenere blangkon apik banget yen dinggo. Ing klambi Jawa dhewe, blangkon kudu ana kanggo jangkepi beskap lan jarik. Ora mung ning Jawa wae, ning Sunda uga ana blangkon sing dinggo karo klambi adat ing kono.

Nanging, ing jaman saiki para mudha-mudha ora seneng sing jenenge nganggo blangkon. Akeh para mudha saiki nduwe pikiran yen blangkon kuwi nambah elek rasukane. Saliyane kuwi, uga ana para mudha kang nduwe pikiran yen nganggo blangkon kuwi cupu, katro, ndeso lan liya-liyane. Sakjane nek dhewe nganggo blangkon lan ora isin, padha wae dhewe wis nglestarekake budaya Indonesia. Ora mung kuwi, yen dhewe nganggo blangkon, ora bakal ana sing jenenge “wong Jawa ilang Jawane”.   

Sastra_Wisata Menyang Yogyakarta

WISATA MENYANG YOGYAKARTA

Esuk iku wanci sepuluh, bocah-bocah wis padha ngumpul ana ing sekolah. Anggone padha ngumpul amarga bocah-bocah klas sanga dina iku arep lunga menyang Yogyakarta seperlu wisata. Nita lan kanca-kanca numpak bis, sadurunge numpak bis menika Pak Sulaiman siyaga ngabsen para siswa sing arep melu wisata menyang Yogyakarta. Wisata mau mligi kanggo klas songo. Dene cacahe bocah kang melu watara 200, bocah lanang 90 lan bocah wadon 110, ditambah guru pendamping cacahe ana 13. Bis kang digunakake wisata mau yaiku 4 bis.

Sawise bocah-bocah ngumpul ana ing bis banjur padha donga bebarengan. Ora wetara suwe bis mangkat. Ing jroning bis hawane adhem lan seger amarga bis AC. Nita lan kanca-kanca atine seneng, apa maneh top leader utawa TL bis nyetel CD tembang pop kang disenengi dening bocah-bocah.

“ Nit, koe gawa apa wae kok akeh banget?” pitakone Lala marang Nita                                    

“Aku ora gawa apa-apa La, nanging tas ku wae sing gede”tambah Nita. Swasanane rame baget, amarga bocah-bocah padha melu nembang. Nita lan Lala malah turu amarga kesel lan Nita krasa ngantuk banget.

Watara jam setengah pitu bengi, rombongan wis tekan hotel kanggo nginep ana ing Bantulan, Yogyakarta. Ing kono bocah-bocah lan Guru bisa turu lan istirahat sedela. Wanci lima esuk bocah-bocah wis siap kanggo menyang marang wisata kang ana ing Yogyakarta menika. Sawise sarapan, rombongan menyang Candi Prambanan.

Wanci rolas, rombongan nerusake laku ing Malioboro. Ana ing kono Pak Sulaiman ngendika” Aja nganti mencar-mencar ing Malioboro menika jalaran lagi rame banget”. Banjur bocah-bocah wangsuli “ Nggih pak”. Sadurunge mlaku-mlaku ing Malioboro bocah-bocah mangan dhisik lan ibadah. Jam loro rombongan rampung mlaku-mlaku in Malioboro menika.Sawise ing Malioboro banjur rombongan menyang marang Pantai Parangtritis.

Ana ing Pantai Parangtritis bocah-bocah padha dolanan pasir lan adus-adusan. Rasaning atine Nita lan bocah-bocah klas songo seneng. Guru pandamping ngawasi bocah-bocah supaya boten ana bebaya.

“La adus-adusan ana ing kono yuh?”ajak Nita kang lagi seneng dolanan pasir banjur Lala nambahi “ Ayo Nit, saiki yo”. Bocah loro mau pancen wis raket banget. Wetara jam lima sore rombongan wangsul ing hotel kang ana ing Bantulan, Yogyakarta. Sawise kuwi rombongan mangan lan ibadah. Banjur rombongan siap-siap kanggo wangsul ing Semarang menika.

Sastra_Sepisan Lan Pungkasan

SEPISAN LAN PUNGKASAN

Wektu kuwi aku lagi muggah kelas 5 SD. Nalika mlebu kelas, ana murid anyaran lanang sing teka saka papan adoh. Nanging murid anyar kuwi ora biyasa. Dheweke duwe cacat awak. Sikile sengkleh siji sing tengen, awake gering, lan rambute rada arang, nyaris gundul. Pokoke mesakake banget perawakane.

Ing dina sepisan muggah kelas kuwi, Bu Guru ndhawuhi saben murid kanggo ngenalake awakke dhewe-dhewe ing ngarep kelas.. saiki gilirane cah anyaran lanang mau ngenalake awakke. Dheweke digeguyu kanca-kanca liyane, kelas dadi rame, bocah-bocah padha cekakakan. Bu Puji, wali kelasku ndhawuhi murid-murid meneng. Nanging yo dasare bocah tetep ora bisa meneng, bocah-bocah ngempet ngguyu nganti rupane abang. Maksude kareben ora diseneni Bu Guru.

Mlakune cah anyaran mau keseret-seret. Wektu dheweke ngadheg sikile gemeter. Ing ngarep kelas, banjur dheweke ngenalke awake.

“Je . . jeneng . . jenengku . . Ad . . Adri” Jarene gagap.

“A . . aku . . sa . . saka . . ess . . SLB Harapan 1 .”

Kanca-kanca sing awit mau ngempet ngguyu, dadi ribut. Sanajan mengkono anggone Adri ngomong tetep diteruske. Ana rasa mesakake sumelip ing atiku.

Adri mesti mangkat paling gasik ning sekolah. Sesuk esuk, pas Adri lagi mlaku karo gawa buku saktumpuk, sikile disandung karo kancaku. Dheweke tiba, bukune morak-marik ning jubin. Atiku trataban weruh kedadeyan kuwi. Ora ana kancaku sing arep nulungi Adri. Malah padha guyu, ana sing mung ndelengi kanthi rasa jijik. Aku langsung ngadheg, aku arep nulungi Adri karo mberesi buku-bukune Adri sing morak-marik mau. Adri banjur ngucapkake maturnuwun karo aku, tangane isih ngebut-ngebutke klambine sing reged.

Ing sekolah, Adri ora nduwe kanca. Kanca-kanca sing lanang malah pada ngenyeki awake Adri. Ana sing ngenyek nganggo omongan lan ana sing ngenyek karo niru-niru solah bawane Adri. Nalika kanca-kanca sing wedhok ora gelem cedhak-cedhak karo Adri. Amarga perawakane Adri sing cacat mau. Wiwit prastawa pas aku nulungi Adri, dheweke dadi seneng nyedhaki aku. Adri wis nganggep aku dadi kancane. Aku yo narima wae, kanggo aku kabeh kuwi kancaku. Aku ora mbeda-bedakake kanca. Nanging aku ora cedhak-cedhak banget karo Adri, mung kanca biyasa. Soale aku nduwe kanca kenthel dhewe. Aku ora ngerti nek Adri nganggep aku dudu kanca biyasa. Nganti ing sawijining dina, pas aku lan kanca-kanca kenthelku lagi padha ngumpul, Adri teka banjur srawung marang aku lan kanca-kanca. Pas aku lan kanca-kanca jajan, yo ditutke karo Adri. Pokoke ning endi-endi aku lan kanca-kancaku ditutke. Wis ngrasa rak kepenak, aku ngusir Adri nanging carane alus. Adri malah saya nyedhaki aku, aku sing lagi sensitif dadi mbentak Adri. Karo kaget, Adri mlayu mboh ning endi.

Udakara patang wulan sakbanjure kuwi, Adri wis seminggu ora mlebu sekolah. Aku dadi goreh. Pikiranku ngentha-entha ngapa Adri ora mlebu sekolah nganti seminggu lan ora ana kabar ngenani Adri. Bali sekolah, aku sakanca sekelas nggoleki omahe adri kanggo mastikake kabare Adri. Aku lan kanca-kanca njaluk alamat omahe Adri marang Bu Guru.

Aku lan kanca-kanca mlaku muter-muter nggoleki alamat omahe Adri. Nganti tekan ing perumahan gedhe. Omah-omahe megah kaya gedung. Banjur dhewe tekan ing ngarep omah sing ora kalah gedhene karo tanggane. Aku ndodog lawang omahe sing gedhe dhuwur saka kayu jati. Ora let suwe, saka njero, ibuke Adri mbukake lawang. Ibune nduwe paras sing ayu, nanging mripatne kethok bengkak kaya bar nangis. Ibune Adri manggakake dhewe mlebu. Aku sakanca-kanca isih mlengo ndhelok omahe Adri sing megahe kaya gedung.

Ibune Adri wis ngerti tekane dhewe arep nakoni Adri. Karo ngomong mripate mbrambang. Ibune crita nalika wiwit cilik Adri duwe penyakit sing serius. Wis pirang-pirang kali Adri nglakoni terapi, karo ngombe obat-obatan saka dokter utawa obat-obatan tradisional kayata jamu. Ibune Adri nalika crita mandheg sedela, mripate nerawang ing langit-langit omah.

” Wiwit cilik, Adri ora nduwe kanca. Biyasane wong-wong padha ora gelem cedhak-cedhak Adri amarga perawakane sing cacat. Sanajan mengkno, Adri ora tau isin utawa ngeluh karo keadaane. Dheweke pengen banget mlebu sekolah umum kanggo nggolek kanca. Sadurunge Adri sekolah ning SLB. Adri wis ditinggal Bapake wiwit umur 6 taun, gara-gara bapak nduwe penyakit sing padha karo Adri. ” critane Ibune Adri, Bu Neli.

”Lha Bu, saiki Adri ting pundi? ” pitakonku nyela critane Bu Neli. Aku wis ora sabar, atiku wis dagdigdug ora karuan. Pikiranku wis ning endi-endi. Bu Neli malah nunduk, ” Adri wis nyusul Bapake.” wangsulane Bu Neli. Kanthi rasa ora percaya, aku lan kanca-kanca liyane nangis ing kono. Aku wis ora bisa ngmong apa-apa. Dadi Adri wis meninggal ? Ngopo cepet banget ? Aku durung sempet njaluk ngapura marang Adri.

Teka-teka Bu Neli takon, ”Iki ndak Dek Olin?” Aku manthuk alon. Banjur Bu Neli maringi lipetan kertas saka kantonge. Aku ndredeg. ” Sadurunge lunga, Adr pesen karo Ibu kareben surat iki diaturake Olin. Adri pengen ngucapake maturnuwun amarga Dek Olin gelem dadi kancane Adri. Dek Olin pancen kanca sepisan lan pungkasane Adri.”

Aku mbuka lipetan kertas mau. Atiku trenyuh, aku nangis sesenggrukan maneh ing kono. Nyatane Adri isih nganggep aku kancane, malah sahabate.

” Dri, aku njaluk ngapura yo .. .”

Sastra_Salah Wong

SALAH WONG

Wektu kuwi aku lan Ibu lagi menyang ing omahe pakdhe. Aku seneng banget amarga di ajak ibu menyang omahe pakdhe Judin menika. Ana ing omahe pakdhe menika, aku lan sedulurku dolanan ing lapangan, cedhak omahe pakdhe. Ervin, sedulurku ngajak dolanan boneka lan sawise kuwi banjur adus-adusan ing kali ana ing sabin mburi lapangan. Wektu kuwi aku ora gawa boneka jalaran aku ora ngerti meh dolanan boneka menika. Banjur aku disilihkake dening Ervin.

Ora krasa wis 1 jam aku lan Ervin dolan boneka, banjur aku lan sedulurku wau menyang sabin lan adus-adusan. Aku seneng banget sebabe aku durung nate adus-adusan ing kali sabin menika. Wektu aku lan karo Ervin adus-adusan, aku weruh kancaku ing sabin lagi dolanan layangan, banjur aku ngundang nanging bocah wau ora nglinguk. Aku terus ngundang bocah wau amarga aku penasaran kuwi bener kancaku dudu.  Ervin melu-melu ngundang “Ton, Toni iki loh diundang Wita” ,atur Ervin.

Bocah wau nglinguk lan aku isin banget menawa bocah wau dudu Toni kanca sekolahku. Aku cepet mlayu lan mulih ing omahe pakdhe Judin. Ervin nututi aku karo gembuyu seneng banget. Tekan umahe pakdhe, aku karo Ervin diseneni Ibuku amarga adus-adusan ing sabin lan boten matur kaliyan Ibu rumiyin. Banjur aku lan Ervin adus karo gembuyu, nanging aku taksih isin jalaran wau salah wong. Sawise adus aku lan ibu wangsul lan pakdhe ngendika “ Aja salah wong maneh”. Aku gembuyu lan njaluk marang ibu cepet-cepet wangsul.

Sastra_Gajah-Gajahan

GAJAH-GAJAHAN

Kling....kling.....unine dolanan kuwi. Toto, Dewa, lan Saka lagi dolanan ana ing ngarep umah. Arman kang ora duweni dolanan kang dijenengi gajah-gajahan kuwi ngadeg ana ing pojok kiwa umah. Dheweke kapengin melu dolanan, nanging kancanipun ora ngajak dolanan.

“Man, kene dolanan iki loh?”ajak Dewa

“Aja, Arman ora duwe kok,go apa melu iki”. Atur Toto

Lajeng Arman mulih lan nangis amarga kalawau. Banjur Arman njaluk tumbas dolanan gajah-gajahan kang lagi tenar. Arman ora gelem mangan jalaran ora ditumbasakake dolanan kalawau. Pak Rudi wangsul lan goleti Arman ing umah,

“Man, iki pak mu mulih”.

“ Arman lagi ngambek pak”. Atur Ibu Tuti

Ibu Tuti banjur nyariosakaken menapa Arman ngambek lan ora gelem mangan. Pak Rudi mangerti putranipun ngambek menapa. Banjur Pak Rudi ngempalakaken arta kangge tumbas dolanan gajah-gajahan kalawau.

Sesuke Pak Rudi mangkat kerja langkung awal, jalaran Pak Rudi badhe kerja serabutan rumiyin sederenge kerja ana ing pabrik.

“Iki gaweane sapa?”pitakone mandor ing kono

“Kula pak”. Wangsulane Pak Rudi

“Dasar ora bisa kerja, ngaduk lemah wae ora bisa.”

“Ngapunten Pak.”

“Kono diulangi.”

“Nggih Pak.”

Esuk,awan kanthi wengi Pak Rudi kerja kangge tumbas dolanan putranipun. Kirang langkung 3 sasi Pak Rudi saged tumbas dolanan gajah-gajahan kangge Arman,putranipun. Pancen dolanan kuwi regane larang, jalaran kuwi Pak Armam kerja serabutan kangge nambahi tumbas dolanan.

“Man, iki kangge koe, nanging koe kudu kesed sinau lan entuk nile apik.”Atur Pak Rudi

“Matur nuwun Pak, nggih Arman manut ngendikane Bapak.”Arman nambahi

Arman seneng baget sampun dipuntumbasakake dolanan kang lagi tenar ana ing dusun menika.Pancen dolan gajah-gajahan apik banget lan bisa awet. Dolan gajah-gajahan kuwi saka wesi kang sampun dibor,lajeng diparingi hiasan lan saged kangge dolanan kanthi umur 3 taun dumgi 10 taun. Arman lan kanca-kancanipun dolanan ana ing ngarep umahe Dewa. Nanging Arman ora lali sinau kangge nyenengakake bapak lan Ibune kang sampun gawe dheweke seneng.

Sastra_Kabeh Dadi Sedulur

KABEH DADI SEDULUR

Satemane sesrawungan lan kekancan iku mujudake sawijining bab kang wigati tumrap kabeh manungsa. Wektu kuwi aku esih klas loro SMP. Aku nduweni kanca kang raket banget wiwit klas 5 SD. Aku lan Ita pancen wis raket amarga Ita kuwi bocah kang apik lan jujur. Aku lan Ita wis ngerti watake dhewe-dhewe. Tiyang sepuhku wis ngerti Ita kuwi bocah kang apik. Aku lan Ita seneng menawa dolanan congklak.

Wanci setengah pitu, Ita marang omahku kanggo mangkat sekolah bareng. Aku lan Ita mangkat sekolah kanggo angkotan biru nom. “Ra, aku nyilih duwit marang koe,ana ora?”pitakone Ita marang aku. “Pira ta”,wangsuli aku. Banjur Ita nambahi “ Kanggo tumbas buku Rp 20.000,00 wae”. Lan aku nambahi maneh “ Ana ta, nanging aku kanggo tumbas kadone mba Evi, tapi ora papa wis Ta, iki go koe “.

Sawise tekan sekolah aku lan Ita mlebu klas. Ita karo aku beda klas, Ita klas XII B lan aku klas XII A. Wektu istirahat aku lan kancaku tumbas jajan ana ing ngarep sekolah, banjur aku ketemu Ita. Ita karo kancane tumbas jajan kang padha karo aku. Sawise kuwi aku mlebu klas lan nyiapake buku kanggo pelajaran matematika.

Watara jam rolas, bel sekolah ndegek banjur bocah-bocah padha metu saka klas. Ita wis ngenteni aku ing ngarep klas. Aku lan Ita mulih bareng. Ita dolan ndhisik ing omahku. Sesuke Ita gawa kado kanggo mba Evi sing lagi ambal warsa. “Mba iki kanggo mba Evi saking Rani”. Banjur mba Evi wangsuli “Lho ana apa iki?”.  Ita nambahi “ Wingi aku nyilih duwite Rani mba, kanggo tumbas buku banjur aku iki wangsuli kanggo kado wae”.

“Oh, matur nuwun Ta ,wis gawe repot”, nambah mba Evi. Rani sing ngerti kadadeyan wau banjur kaget lan ngucapke nuwun kanggo Ita kang wis gawe mba Evi seneng marang kadone.

Sastra_Watu Kuwasa

Watu kuwasa

Rembulan sing padhang ing wengi iku

Pepadhangan kang esih endah dening pangucapmu

Kuwasa dening kuwasa kang tansah dumadi

Watu pancen watu...kuwasa pancen kuwasa

Rikala rakyat sengsara ing nagri

Rikala akeh manungsa tansah ngumbar janji

Janji kono kene pancen nyenengakake

Panguwasa, panguwasa...

Ewadene rakyatmu sengsara, ngrentes...

Ewadene rakyatmu mangan sega aking saben dina

Nanging polahmu ora gawa kamakmuran

Rakyat sengsara.....panguwasa kuwasa...

Sastra_Gurit Lanang

Gurit Lanang

Sumilir angin wis tak rasakake wingi sore

Alon-alon kringet netes ing awakmu

Kringet iku pancen gumebyar ing kene

Pangucap manuk wae apik tinimbang awakmu

Kandhamu marang srengenge,

Kandhamu marang ibu lan romo mu

Sanajan iku wengi lan eluh iki ing kojahmu

Polahmu ger....ora bisa tak tampa

Gurit iki mung tulisan sing ireng

Polah kang ora prasaja marang wong tuwa

Krama lan subasita pancen prelu ger...

Polahmu uga kocapmu....

Sastra_Nagri kang Abadi

Nagri kang abadi

Rinengkuh polah kang ana ing awak iku

Ringkih lan rekasa anggone awak iku prasaja

Pancen wis mardika, pancen wis abadi

Mardika...lan mardika

Nagri iki sasotya anggone kuwasa

Nagri iki bungah anggone kelangan walandha

Sasotya...?

Apa tumon wis sasotya nanging polahmu esih ringkih

Apa tumon wis mardika, nanging esih nangis kurang sega

Pancen iki wis mardika

Mardika saka walandha, mardika saka jepang

Nanging durung mardika saka kemlaratan

Kemlaratan sing ora ana pungkasane

Sastra_Mesem Mendhung Ing Ati

Mesem mendhung ing ati

Yen mendung dadi udan ing ati

Terang atiku sanajan adoh saka atimu

Terang sliraku sanajan cedhak sliramu

Saya suwe saya kesengsem

Kesengsem dening awakmu kang terang

Kesengsem merga sliramu kang endah

Saka ati iki dumadi raga kang ngerti panguripan

Saka ati kang dumadi kasenengan

Mendung esuk sore kang dadi udan

Sliramu kang tansah katresnan aku

Sliraku kang tansah katresnan kowe

Tresna ku kang sajroning ati

Sastra_Payung Kuning

Payung Kuning

Nalika semono awakmu tansah ing atiku

Nalika semono awakmu lan awakku dadi siji

Dadi siji bebarengan swara ing ati

Dadi siji sanajan nduweni pambeda

Lintang iku semabyor ing dina kuwi

Lintang iku sumebar ing atiku

Ati kang ora bisa ninggal sliramu

Ati kang ora bisa ninggal lintang kuwi

Nalika dina iku....rembulan ana ing kono

Payung kuning kang ngancani sliramu

Sliramu kang bisa dadi gawe kasenengan

Payung kuning pawarta kang nduweni tandha ati

Sastra_Kebanjur Teles

Kebanjur Teles

Manuk emprit kang endah iku

Dadi kanca ing weingi kang peteng iku

Dadi tembang ing etenging ati

Bebrengan karo swara tembang ing ati

Ati kang tansah karo awakmu

Ati kang tansah bebarengan ragamu

Sliramu kang lunga karo manuk kepodhang kae

Manuk kepodhang kang ngrusak ati iku

Ati ku lan rasa iku kebanjur teles

Kebanjur teles merga atimu

Kebanjur teles sanajan atimu ora bisa

Kebanjur teles merga sliramu.....

Sastra_Lintang Kamanungsan

Lintang Kamanungsan

Cahyane terang bebarengan swara manuk sriti

Swara gendhingan gamelan uga bebarengan

Awakmu kang ora nduwene kesel

Awakmu kang satriya ing donya

Sanajan manungsa kabeh sengsara

Nanging awakmu kang bisa nulungi

Nulungi nagara lan para kadhang liyane

Nulungi sedulur lan keluwarga

Lintang-lintang kemabyor ing langit kae

Raga lan jiwo mu kanggo kamanungsan

Kamanungsan kang bisa katresnaning ati

Lintang kamanungsan......

Sastra_Pawarta Tanpa Kandha

Pawarta tanpa kandha

Udan kang riwis-riwis wingi sore iku

Anggonku ngenteni kowe ing ngisore wit ijo kae

Anggonku ngenteni tresna ku ing sajroning ati

Godhong ijo kuwi esih teles ing kene

Aku esih ngenteni kowe kang dina iku

Aku esih ngenteni sliramu

Sliramu kang tekan tanpa kandha

Pawarta iku....pawarta tanpa kandha

Udan dina iku gawe ati tansah bingung

Bingung dening sliramu tekan ing udan kuwi

Janji mu arep tekan wektu kuwi

Janji mu arep tekan ing ati...    

Sastra_Sajroning Swara Gamelan

Sajroning swara gamelan

Wengi tambah sepi ing ati

Rembulan tambah padhanging panguripan

Grimis kang nekani awakku

Swara gamelan kang dadeke wewengen iki

Ati tansah nglantur bebarengan tangis iki

Ati kang enggal-enggal nutupi sliramu

Sliramu kang dienteni ora banjur mulih

Swara gamelan iku...

Swara kang ngelingake aku marang sliramu

Nalika kowe ing kene

Nalika kowe ing sajroning swara gamelan

Swara gamelan kang nyengsemake atiku

Sastra_Sejadhah Biru

Sejadhah biru

Kembang mawar lan  kembang melati

Grimis iku kang dumadi udan sore kae

Nalika pangajakmu kanggo jangkepi prentah

Nalika pangajakmu kanggo panguripan ing donya

         Watak kang apik....tindhak tandhuk kang dumadi

Dumadi ing donya...

Dumadi sansaya biru...sansaya endah

Sajadah biru kae gawa aku sore iku

Sajadah biru kang bisa jangkepi kapenginan

Sajadah kang dumadi saka atiku

Prentah saben dina kang kudu kalaksanan

Prentah saka gusti Kang Maha Agung

Hari ini, tanggal 20 Juni 2014, dimana ibu bertambah usia. Memang saat ini, aku tidak bisa disamping ibu, tapi hati dan perasaan aku tetap ada untuk ibu. Seperti tahun-tahun sebelumnya aku tidak bisa menemani ibu di hari yang menyenangkan ini. Mungkin ini memang menyedihkan, hampir 3 tahun di setiap ulang tahun ibu, hanya aku yang tidak hadir untuk merayakannya.  

Dan, hanya ini yang dapat mewakili  kebahagian ibu hari ini.

SUGENG AMBAL WARSA IBUKU….

Semoga ibu diberi umur panjang, selalu dalam lindungan Allah SWT, dan selalu disayangi oleh orang-orang disekitar ibu. Amin…Aminn J Mungkin tidak banyak doa yang aku bisa berikan pada ibu, tapi itu semua tulus dari putri kecilmu ini bu….

Sewaktu aku kecil, aku sama sekali tidak mengerti dan tidak ingin mengerti seberapa besar kerja keras ibu untuk mencukupi kebutuhan aku dan mba evi. Aku hanya bisa menuntut dan menuntut sampai tuntutanku semua dituruti. 

Bu….semua yang ibu lakukan untuk aku selama ini sangat sangatlah berharga. aku ingat bu, ibu selalu menyelimutiku di setiap malam, duduk di pangkuan ibu adalah hal yang sangat membahagiakan bagi ku.

Ketika aku flash back semuanya, aku jadi tahu, you did so much more and gave so much more than needed to. With so much, you put your own needs aside to care for me.

Dan sekarang aku sudah beranjak dewasa, aku mulai mengerti bagaimana pengorbanan ibu selama ini dan berapa beruntungnya aku memiliki malaikat seperti IBU. Love you bu….

Aku tahu ga selamanya aku disamping ibu, tapi hanya ibu yang dapat menjadikan aku lebih baik lagi dan lebih baik lagi. Aku sadar bu, sejak kecil mungkin aku selalu menyakiti perasaan ibu, melanggar larangan ibu, dan selalu meremehkan perintah ibu. Namun sekarang aku sadar bu, ibu adalah malaikat hidupku yang akan selalu melindungi putri-putrimu.

Bu, you know,

I love you so much…

Pendidikan_Dumadine Desa Tegalwangi Lan Desa Pesarean ing Tlatah Tegal

DUMADINE DESA TEGALWANGI

LAN DESA PESAREAN ING TLATAH TEGAL

Dhek jaman biyen Sultan Agung gawe kraton dhewe ing Plered.  Panjenengane duweni kapenginan kanggo ninggalake kraton Mataram lan pindhah marang kraton Plered. Sawise Sultan Agung seda, banjur panguwasa ing Mataram diganti dening Susuhan Amangkurat I, panjenengane yaiku putra pertama saka Sultan Agung utawa jeneng asline Raden Mas Sayidin.

Miturut Narasumber 3, taun 1643 Sultan Agung wis miwiti gawe bendungan ing Plered, banjur sawise kuwi gawe danau gawean ing Plered taun 1644. Nanging pambangunan durung rampung, Sultan Agung wis seda ndisit. Banjur sawise Sultan Agung seda pambangunan dilanjutna dening Sunan Amangkurat Agung I kanthi 1651 Masehi.  Konon dicaritakake bendungan mau di jenengi Segarayasa utawa laut buatan.

Miturut narasumber uga pambangunan kraton Plered diwiwiti taun 1571 kanthi 1649 Masehi. Dicaritakake kraton Plered kadadeyan saka tembok bata abang lan batu alam (saiki dijenengi batu marmer).

Awal kapemimpinan Sultan Amangkurat I diwiwiti taun 1645 kang wis dinobatake dadi raja Mataram. Panjenengane olih gelar Susuhan Ing Alaga. Banjur sawise dinobatake kanthi cara resmi, panjenengane diwenehi gelar Amangkurat utawa Mangkurat. Taun 1647 ibukota Mataram pindhah ing Plered. Sultan Amangkurat I duweni cara mimpin rakyate kanthi cara pamberontakan saka pamerintahan Sultan Agung. Amarga kuwi Raden Mas Alit gumun carane kang denggo kangmase.

Taun 1646 panjenengane, Sultan Amangkurat I gawe perjanjen karo VOC. Jebul VOC diolihna mbuka pos-pos dagang ing Mataram, banjur Mataram olih dagang ana ing pulo-pulo kang wis dikuwasi dening VOC.

Kasepakatan kuwi dianggep Sultan Amangkurat I kanggo bukti takluke VOC dening Mataram, nanging Sultan Amangkurat I kaget menawa Palembang jebul direbut dening VOC taun 1659.

Miturut narasumber, Sultan Amangkurat I padu karo Raden Mas Rahmat sing dadi Adipati Anom. Diceritakake Sultan Amangkurat I padu karo Raden Mas Rahmat (Anak Sultan Amangkurat I) amarga kabar kang ngenani jabatan Adipati Anom kang diganti dening Pangeran Singasari. Pangeran Singasari iku putra saka Sultan Amangkurat Agung I. Banjur Raden Mas Rahmat ora nrima menawa jabatan kang wis diolihna wiwit biyen arep direbut dening Pangeran Singasari.

Saka kabar kuwi banjur Raden Mas Rahmat duka marang bapakne dhewe. Panjenengane duweni pikiran kanggo mateni Sultan Amangkurat I.           

Diceritakake taun 1661 Raden Mas Rahmat gawe kudeta nanging gagal. Sawise Sultan Amangkurat ngerti menawa Raden Mas Rahmat arep mateni dheweke banjur panjenengane nduweni kapenginan kanggo ngracuni anake kuwi, nanging kapenginan saka Sultan Amangkurat I gagal. Akhire Raden Mas Rahmat padhu karo Sultan Amangkurat I kuwi gawe kraton Mataram geger. Banjur taun 1668 Raden Mas Rahmat ngrebut selire bapakne,  Rara Oyi.

Sawise Sultan Amangkurat I ngerti banjur panjenengane duka lan ngutus wong kepercayaane kanggo goleti informasi ngenani babagan kuwi. Ora suwe Sultan Amngkurat I ngerti sebab musababe selire ilang saka kraton.  Jebul Pangeran Pekik gawa Rara Oyi ing Surabaya. Pangeran Pekik kapengin Rara Oyi rabi karo adipati Anom, akhire Rara Oyi rabi karo Adipati Anom.

Sultan Amangkurat I kaget lan ancur atine merga harkat lan martabate wis dilangkahi dening Raden Mas Rahmat, anake dhewe. Sawise kuwi Sultan Amangkurat I menehi ukuman mati kanggo Pangeran Pekik lan 40 keluwargane Pangeran Pekik. Ora tekan kono wae, Sultan Amangkurat I uga menehi ukuman kanggo Adipati Anom, yaiku mateni Rara Oyi, yen Raden Mas Rahmat ora gelem nglakokna ukumane age-age Sultan Amangkurat I nyopot gelar Adipati Anom saka Raden Mas Rahmat. Banjur Raden Mas Rahmat manut apa sing diprentah bapakne, Sultan Amangkurat I yaiku mateni Rara Oyi sing saiki wis dadi bojone.

Sultan Amangkurat I kagolong kejem, nanging kuwi wis dadi kapenginane. Jabatane sing wis raja bisa ngalahakake wong-wong sing arep ngancurake dheweke lan Mataram.

Sawise kedadeyan kuwi Raden Mas Rahmat dendam karo Sultan Amangkurat I lan nduweni niat kanggo ngrusak kraton Mataram. Ora suwe saka kedadeyan kuwi Raden Mas Rahmat dipecat saka jabatane yaiku Adipati Anom. Raden Mas Rahmat akhire katemu karo Raden Trunajaya. Raden Mas Rahmat njaluk tulung karo Raden Trunajaya kanggo ngrusak kraton Mataram lan nduweni rencana kanggo nguwasani kraton Mataram uga.

Akhire Raden Trunajaya gelem nulungi Raden Mas Rahmat kanggo ngrusak lan nguwasani kraton Mataram sing saiki dikuwasani Sultan Amangkurat I, sing ora liya yaiku bapakne Raden Mas Rahmat dhewe. Nanging tetulungan saka Raden Trunajaya kuwi jebul ora gratis, panjenengane dibayar dening Raden Mas Rahmat kanggo ngrusak Sultan Amangkurat I.

Raden Trunajaya anggone ngrusak dibantu dening para pejuang makassar yaiku wong-wong sing ndukung Sultann Hasanudin sing wis dikalahke VOC taun 1668.

Diceritakake dening narasumber ana padhu omongan antara Raden Trunajaya karo Raden Mas Rahmat. Banjur Raden Trunajaya ora menehi kuwasa kraton Mataram karo Raden Mas Rahmat sing wis direncanakake sadurunge, malahan nglakokake penjarahan marang kraton Kartasura. Raden Mas Rahmat kuwalahan karo polahe Raden Trunajaya, banjur panjenengane (Raden Mas Rahmat) bali mbelani bapakne, Sultan Amangkurat I.

Taun 1677, Raden Trunajaya bisa ngrebut kraton Plered. Ngerteni babagan kuwi banjur Raden Mas Rahmat lan Sultan Amangkurat I mlayu ngamanke awake. Nanging Trunajaya lunga saka Mataram lan mulih maneh marang Kediri,  Jawa Timur.

Kedadeyan kuwi di manfaatna dening Pangeran Puger kanggo nguwasani kraton Mataram lan gawe dheweke dadi raja ing Plered.

Sawise kadedeyan kuwi Sultan Amangkurat gerah merga ngamanke awake anggone dheweke mlayu. Diceritakake, Sultan Amangkurat I mlayu tbanjur ketemu Adipati Martalaya lan panjenengane njaluk menawa dheweke seda mengko dikubur ana ing desa sing wis nglewati tanah kang mambu wangi lan cedhak karo kuburane gurune biyen.

Sultan Amangkurat I seda, nanging ana kabar menawa sing mateni Sultan Amangkurat I kuwi yaiku Raden Mas Rahmat. Nanging miturut narasumber, Sultan Amangkurat I seda dudu merga gara-gara Raden Mas Rahmat

Jenazah Susuhan Amangkurat Agung dening Adipati Martalaya disemayamke sadina ing desa Pasiraman. Jenazah dilarung dening rombongane Adipati Martalaya, nanging rombongan diadang dening masarakat sing anti Belanda. Akhire salah sawijining wong sing melu rombongan seda.

Sawise kuwi jenazah tetep dilarung, nanging ing tengah-tengah dalan rombongan diadang dening bekas prajurite Tumenggung Bahureksa sing kelebu anti Belanda. Nanging piyambake ngerti menawa ing rombongan kono ana Adipati Martalaya, banjur prajurit kuwi bali maneh. Minangka kuwi desa kang dadi papan bali prajurit mau dijenengi Balapulang.

Banjur Jenazah Sultan Amangkurat I dilarung utawa digotong saka Martoloyo mangidul, wiwit desa saka desa durung nemoni mambu tanah kang wangi. Kanthi tekan salah sawijining desa ing lor slawi, tekan kono tanah ing desa kuwi mambu wangi, merga tanah ing desa kuwi mambu wangi banjur desa kuwi dijenengi desa Tegalwangi. Nanging tekan desa Tegalwangi jenazah Sultan Amangkurat I nembe mambu wangi durung Arum. Banjur jenazah Sultan Amangkurat I dilarung maneh , tekan salah sawijining desa jenazah wis wangi lan arum. Desa kuwi saiki dijenengi desa Pesarean merga desa kuwi kanggo papan sare Sultan Amangkurat I. Merga kuwi dijenengi desa Pesarean.

Jenazah Sultan Amangkurat I dikubur ana ing desa Pesarean kono. Diceritakake rambut lan kuku jenazah Sultan Amangkurat I nambah dawa saben dinane. Jenazah Sultan Amangkurat I dikuburkake kanthi posisi lungguh lan nganggo ageman sorjan jangkep sing saiki dijenengi Makam Amangkurat ana ing desa Pesarean.

Miturut narasumber, jenazah Sultan Amangkurat I mambu wangi merga panjenengene priyantun sing taat marang gusti Allah Swt lan nduweni tindhak-tandhuk kang becik, kang ora di duweni dening wong liya-liyane.

Saben tanggal 10 Suro ing Makam Amangkurat kalaksanan prosesi jamasan kanggo ngrapikake rambut lan kuku Sultan Amangkurat I sing nambah dawa saben dinane.  Prosesi Jamasan dilakukake dening wong-wong kraton Yogyakarta nganggo ageman sing wis disaratake. Masarakat ana kono uga olih rejeki saben ana prosesi Jamasan kuwi. Miturut warga kono, anane prosesi Jamasan bisa gawe rame dagangane lan nambah rejekine.

Taun 1945 kanthi prentah saka kraton Yogyakarta lan Menteri Agama banjur makam Amangkurat I ditutup rapet. Pamarentah kraton kasunanan Yogyakarta uga netepakake menawa Makam Amangkurat I ora olih kanggo kuburan umum.

Makam Amangkurat I ing desa Pesarean ditekani dening masarakat  luar kota lan masarakat asli desa Pesarean kono, masarakat biyasa teka kanggo ziarah lan donga marang jenazah Sultan Amangkurat I. Anggone masarakat ziarah dikancani dening juru kunci ing kono utawa sesepuh kang kerep ngancani donga.

Masarakat percaya menawa ziarah ing kono bisa nambahake rejeki lan rahmat kanggo dheweke.